Gruntowanie deski

Istota gruntowania deski

Gruntowanie deski jest bardzo ważnym elementem powstawania ikony. To na zagruntowanej desce tempera jajeczna sprawdza się najlepiej, bo grunt daje desce gładką i chłonną powierzchnię. Biel, która pokrywa podobrazie ikony zapewnia jej świetlistość. Światło bijące od białej powierzchni podobrazia ma kluczowe znaczenie dla ikony. Gdy już zostanie napisana, będzie prezentować nieziemski świat, ale w rzeczywistości realnej będzie przepełniona Duchem Świętym, który jaśnieje światłem swojego Stwórcy. Istotą gruntowania deski jest to, że gdy będziemy nakładać warstwy farby na ikonę, muszą one być wystarczająco przejrzyste. Wtedy światło będzie przez nie przenikać i odbije się w białej warstwie gruntu, promieniując w kierunku modlącej się osoby.

Elementy gruntowania deski

Pierwszym elementem gruntowania deski, jest zaimpregnowanie podobrazia. Będzie to warstwa łącząca deskę z gruntem klejowo-kredowym.  W tym celu sporządza się roztwór z kleju naturalnego np. króliczego i rozprowadza szerokim pędzlem po desce.

Kolejny element gruntowania to przyklejenie do deski płótna. Zabezpiecza się w ten sposób podobrazie przed pęknięciami warstwy malarskiej. Nadaje się jej również elastyczności. Płótno naklejone na deskę, nabiera znaczenia symbolicznego w ikonie. Kieruje nas do Mandylionu króla Abgara, chusty Świętej Weroniki czy też Całunu, w który owinięte zostało ciało Ukrzyżowanego Zbawiciela.

Gruntowanie deski polega na kolejnym etapie jakim jest wykonanie gruntu klejowo-kredowego, zwanego lewkasem i nanoszenie go na podobrazie. W ten sposób uzyska się odpowiednio gruby podkład pod złocenia i warstwę malarską. Tradycyjnie lewkas czyli zaprawę klejowo-gruntową, nakłada się w 12 warstwach na cześć Dwunastu Apostołów. Oczywiście można położyć mniejszą ilość warstw, wybierając tylko kilku spośród Apostołów. Ważne, aby zawsze zacząć od modlitwy na cześć św. Piotra, bo to na Jego wierze został zbudowany Kościół. Nie należy pomijać również modlitwy na cześć św. Andrzeja, św. Jakuba Starszego i św. Jana. Każda warstwa musi wyschnąć zanim położymy kolejną. Cały proces gruntowania deski można znaleźć na blogu.

Cechy dobrze położonego gruntu

Grunt, aby był dobrze wykonany musi dobrze i długotrwale przylegać do powierzchni deski. Aby to uzyskać stosuje się odpowiednie proporcje kleju i wody, ale również to, że zaczyna się od nakładania warstwy czystego kleju, poprzez płótno do gruntu. Kolejną cechą jaką powinien się charakteryzować dobry grunt, to brak dziurek w podobraziu i brak pęknięć. Dziurki w zagruntowanym podobraziu są spowodowane przez bąbelki powietrza, które są skutkiem przegrzania gruntu. Natomiast pęknięcia wynikają ze zbyt grubych warstw nakładanego gruntu, niewystarczającego wyschnięcia poprzednio nałożonej warstwy gruntu lub złej proporcji kleju i wody. Dobry grunt to taki, który ma odpowiednią gęstość. Grunt powinien być tak gęsty, aby tworzył powierzchnię podobrazia gładką jak kość słoniowa. To są cechy dobrego gruntu klejowo-kredowego czyli lewkasu.

Szlifowanie warstwy lewkasu

Ostatnim etapem przygotowania podobrazia pod ikonę, jest jego szlifowanie. Jednak po nałożeniu i wyschnięciu kilkunastu warstw gruntu klejowo-kredowego, powierzchnia podobrazia nie jest gładka. Aby podobrazie miało idealną powierzchnię malarską musi być bardzo gładkie, jak lustro. W tym celu stosujemy szlifowanie warstwy lewkasu odpowiednim papierem ściernym. Wyschnięty grunt doskonale poddaje się szlifowaniu. Zaczynamy od najgrubszej gramatury ziarnistości papieru ściernego a kończymy wygładzanie najdelikatniejszym papierem ściernym. Na tak przygotowanym podobraziu pod ikonę nanosimy podlinnik. Informacje, co to jest podlinnik i jak się go nanosi na podobrazie można znaleźć na blogu.