Ikona Świętego Jana
Święty Jan w ikonografii
Ikona Świętego Jana przedstawia Świętego jako starca o siwych włosach, łysiejącego z długą siwą brodą. Najczęściej trzyma On otwartą księgą w dłoni, która jest atrybutem zarówno apostołów jak i ewangelistów. Jego atrybutem jest również orzeł w locie lub u jego stóp. Symbol ten nawiązuje do wizji proroka Ezechiela i do Apokalipsy. Natomiast Ewangelia Świętego Jana jest uważana za najgłębszą pod względem myśli teologicznej. Jan był najmłodszym apostołem, dlatego w ikonografii dotyczącej wydarzeń przedstawionych w Ewangeliach prezentowany jest jako młodzieniec w tunice i płaszczu. Był też najbardziej umiłowanym uczniem Pana Jezusa. Podczas Ostatniej Wieczerzy Jan spoczywa na piersi Zbawiciela. Tylko on został do końca oddany Panu Jezusowi, wytrwał pod krzyżem. Dlatego Chrystus z krzyża daje mu pod opiekę swoją Matkę, a Jej Jana jako przybranego syna (J19,26-27).
Temat przyjaźni Chrystusa ze Świętym Janem został bardzo wcześnie zapoczątkowany w teologii oraz ikonografii. Przedstawienie takie jest interpretowane jako przypowieść i wzór zjednoczenia człowieka z Bogiem, poznawanym przez miłość. Ikona Świętego Jana to typ ikonograficzny, który został zaczerpnięty z Ewangelii wg św. Jana: “Jeden z Jego uczniów – ten, którego Jezus miłował – spoczywał na Jego piersi” J13, 23
Pisanie ikony Świętego
Pisanie ikony Świętego rozpoczynam jak zwykle z przeniesienia podlinnika na deskę, następnie pokrywam główne linie pigmentem czerwienią żelazową. Nanoszę pierwsze warstwy na twarz i dłonie Jezusa i Jana, pokrywam je sjeną paloną z dodatkiem umbry naturalnej. Staram się pokrywać dokładnie, aby nie było prześwitów białego podobrazia. W związku z tym maluję kilka warstw, oczywiście po wyschnięciu poprzedniej. Z uwagi na fakt, że mogą być mało widoczne oczy, nos, czy usta to poprawiam wszystko pigmentem umbrą brunatną. Podobnie nakładam pierwsze warstwy na włosy, maluję sjeną paloną z odrobiną umbry brunatnej jako bazowy odcień. W dalszej kolejności przechodzę do pokrycia pierwszymi warstwami szat Chrystusa i Świętego Jana. Szatę Pana Jezusa, czyli najpierw tunikę maluję czerwienią żelazową z odrobiną czerwieni kadmowej ciemnej, natomiast płaszcz pigmentami błękitem pruskim z odrobiną czerni żelazowej. Szatę Świętego maluję umbrą zieloną z odrobiną czerni kadmowej.
Kolejnym etapem jaki wykonuję jest ocieplanie i stopniowe rozjaśnianie oblicza Chrystusa. Ocieplam twarz pigmentem ochry czerwonej, dodając jej do sjeny palonej i umbry naturalnej. Natomiast, rozjaśniam w ten sposób, że stopniowo dodaję do wcześniej użytych pigmentów ochry jasnej i w następnych etapach bieli tytanowej. Wszystko stopniowo, nie spiesząc się. Każda ikona ma swój czas, dlatego nie należy się spieszyć przy jej malowaniu, bo to jest przecież modlitwa. W dalszym etapie pisanie ikony Świętego Jana realizuję poprzez pracę nad twarzą Świętego oraz dłoniami Chrystusa i Jana. Pigmenty oczywiście te same, których użyłam do malowania twarzy, czyli sjena palona, ochra jasna z odrobiną ochry czerwonej i bieli. Jeśli chodzi o szaty, to do wcześniej podanych pigmentów dodaję ultramarynę i odrobinę bieli tytanowej, stopniowo rozjaśniając i nadając kształt szatom.
Ikona Świętego Jana już prawie ukończona. W końcowym etapie pisania ikony kładę szlagmetal na mikstion, obrysowuję nimby farbą akrylową (Renesans A’Kryl nr 24 Ziemia sieneńska 200ml). Tą samą farbą robię ramkę i maluję boki podobrazia. Również farbą akrylową opisuję ikonę imieniem Pana Jezusa i Świętego Jana. Po około trzech miesiącach (minimum) zabezpieczam ikonę szelakiem.
Umiłowany Uczeń
Ikona Świętego Jana ukończona, Bogu niech będą dzięki. Wspaniałe doświadczenie trudu pisania tej ikony, modlitwy w intencji chrześniaka Janka i radości z obdarowania ikoną. Umiłowany uczeń to niewątpliwie piękny wzór postawy chrześcijańskiej. Zawsze blisko Chrystusa od momentu powołania przez Pana (Mk 4,21), Jan był obecny z Piotrem i Jakubem przy wskrzeszeniu córki Jaira (Mk 5, 37; Łk 8,51) i przy Przemienieniu Jezusa na górze Tabor (Mt 17,1; Mk 9,2; Łk 9,28). Jan był blisko Chrystusa w czasie Jego modlitwy w Ogrodzie Oliwnym (Mt 26,37; Mk 14,33). Janowi i Piotrowi Jezus powierzył też przygotowanie Paschy (Łk 22,8) Podczas Ostatniej Wieczerzy Jan, określany jako “uczeń, którego Jezus miłował”, spoczywa na piersi Pana (J 13,23).
Jan bierze udział podczas pojmania Chrystusa, a potem cały czas podejmuje starania, aby być w pobliżu Pana, aż do Jego ukrzyżowania na Golgocie (J 19,26). Pan Jezus z krzyża przed swoją śmiercią powierza Janowi swoją Matkę a Maryi powierza Jana (J 19, 25-30). Jan jest również świadkiem śmierci Pana Jezusa i kolejnych zdarzeń na Golgocie (J 19, 31-37). Jest również świadkiem pustego grobu, gdy razem z Piotrem przybiega do grobu Jezusa (Ł24,12; J20,1-10). Jako pierwszy rozpoznaje “Pana”, w krótkim czasie po Zmartwychwstaniu Jezusa, podczas połowu ryb na Morzu Tyberiadzkim i wskazuje Go Piotrowi (J21, 1-13).
Umiłowany Uczeń jest zawsze blisko Jezusa Chrystusa, łączy go szczególna więź z Panem. Z pewnością jest osobą miłowaną przez Jezusa i będąca z Panem w intymnej relacji. Wiara Umiłowanego Ucznia jest na tyle mocna, nieustraszona i trwała, że umożliwia mu dotrwać przy Chrystusie aż do krzyża. Bezsprzecznie uczeń ten wierzy w Zmartwychwstałego nie widząc Go, oraz spostrzega obecność Jezusa w codzienności i daje o Nim świadectwo. W związku z tym, Umiłowany Uczeń jest wzorem człowieka prawdziwie wierzącego. Dlatego też, bez wątpienia życzę sobie i wszystkim, którzy czytają ten post, abyśmy za przykładem Świętego Jana byli zawsze w przyjaźni z Jezusem i mogli doświadczać wytchnienia przy Jego Sercu.
